تمرکز اصلی تست کاربرپذیری در واقع بر آن است که به چه اندازه کاربران برای دستیابی به اهداف خود در یک برنامه نیاز به یادگیری و هدایت دارند. آیا در کل از کارایی و فرآیندهای وبسایت یا نرم‌افزار راضی هستند؟
برای پاسخ به این پرسش ها، لازم است نظرات و بازخورد کاربران در مورد یک محصول را جمع‌آوری و سپس با کمک پژوهش‌گران تجربه کاربری، تجزیه و تحلیل شود. تست کاربردپذیری از مجموعه‌ای از اقدامات تشکیل شده است که سهولت استفاده و کاربر پسندی در محصول شما را بررسی می‌کند.
معنی کاربردپذیری
کاربردپذیری به معنای کیفیت تجربه کاربر در زمان تعامل با محصولات یا سیستم‌ها، از جمله وبسایتها، نرم‌افزارها یا برنامه‌ها است. این مفهوم بر اثربخشی، کارایی و رضایت کاربر در ارتباط با وبسایت یا نرم‌افزار شما تمرکز دارد.
درک درست این مسئله در فهم کاربردپذیری بسیار اهمیت دارد که کاربرد پذیر بودن یا نبودن برای محصول، سیستم یا رابط کاربری یک ویژگی واحد و تک بعدی نیست؛ بلکه بررسی تمامی ابعاد و ویژگی‌های یک محصول است که در نهایت میزان کاربردپذیری آن را به ما نشان می دهد.
عوامل مؤثر در تست کاربردپذیری
عوامل متفاوتی در تست کاربردپذیری یا تست کاربری موثر هستند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
- طراحی بصری: آیا کاربر درک راحتی از معماری اطلاعات و گشت و گذار در سایت یا نرم افزار دارد؟
- سهولت یادگیری: اگر کاربری هرگز یک رابط کاربری را ندیده باشد، برای اولین بار با چه سرعتی می‌تواند کارهای اساسی در یک سایت یا نرم افزار را انجام دهد؟
- کارایی استفاده: یک کاربر با تجربه و حرفه‌ای با چه سرعتی وظایف را در سایت یا نرم افزار می‌تواند انجام دهد؟
- قابلیت یادآوری: در صورتی که کاربر برای بار اول با یک محصول مواجه شود، تا چه اندازه می‌تواند معماری اطلاعات و ویژگی‌های آن محصول را به خاطر بسپارد؟ چه اطلاعاتی را در بازدیدهای بعدی‌اش از محصول به یاد خواهد آورد؟
- تعداد و شدت خطا: هر چند وقت یک بار کاربران هنگام استفاده از سیستم، خطا می‌کنند؟ خطاهای آنان چقدر جدی و تاثیرگذارند و کاربران چگونه خطاهای خود را اصلاح می‌کنند؟
- رضایت ذهنی: میزان علاقه کاربران به استفاده از سیستم چه قدر است؟ آیا در آینده تمایل به استفاده از آن دارند؟
روش‌های ارزیابی کاربردپذیری و زمان انجام آن
استفاده از طراحی کاربر محور، ویژگی اساسی در توسعه سایت‌های کاربر پسند است. برای داشتن یک طراحی کاربر محور باید به عبارت “test early and often” (زود تست کنید و زیاد تست کنید) عمل کنید. شما به عنوان بخشی از یک گروه طراحی کاربر محور(UCD) باید تست کاربردپذیری را با استفاده از شرکت کنندگانی که کاربران هدف شما به حساب می آیند، برگزار کنید و این امکان را در اختیار دارید. روش‌های متفاوتی برای تست یک محصول در زمینه های توسعه محتوا، معماری اطلاعات، طراحی بصری، طراحی تعاملی و رضایت عمومی کاربران وجود دارند که در تست نهایی از محصول می‌توانند به شما کمک کنند.
این روش ها عبارتند از:
- تست کاربردپذیری یا تست تجربه کاربری را از ابتدا روی سایتی که وجود دارد انجام دهید.
- از نظرسنجی، مصاحبه و فوکس گروپ (focuse group) برای تعیین اهداف خود استفاده کنید.
- از تست به روش مرتب سازی کارت(card sorting) برای کمک به توسعه معماری اطلاعات استفاده کنید.
- وایرفریم (wireframe) را برای ارزیابی مسیر طراحی تست کنید.
- از تست کردن اولین کلیک کاربر (first click testing) استفاده کنید تا مطمئن شوید کاربران شما در مسیر درستی قرار دارند.
- برای سنجش میزان تعامل کاربر، وظایف را از ابتدا تا انتها از نظر کاربردپذیری تست کنید.
- از نظرسنجی‌هایی که میزان رضایتمندی کاربران را مشخص می‌کنند، برای ارزیابی ارزش سایت خود در دنیای واقعی استفاده کنید.
انجام یکی از این روش‌ها یا ترکیبی از این تست‌ها می‌تواند به طور اساسی روی کاربردپذیری سایت، سیستم یا برنامه شما تاثیر گذاشته و محصول نهایی شما را بهبود ببخشد.
استفاده از داده‌های تست کاربردپذیری
تست‌های کاربردپذیری دو نوع داده به ما ارائه می کنند:
- داده‌های کیفی
- داده‌های کمی
داده‌های کمی آنچه واقعاً در طول تست اتفاق افتاده است را گزارش می‌دهند و داده‌های کیفی آنچه شرکت کنندگان فکر می‌کردند یا در طول تست بیان کردند را توصیف می‌کند.
پس از انجام تست کاربردپذیری، این داده‌ها را ثبت و جمع آوری کنید(مرحله پیاده سازی ویدیوهای کاربردپذیری).در نهایت از تجزیه و تحلیل آن‌ها در زمینه های زیر می‌توانید استفاده کنید:
- کاربردپذیری وب سایت خود را ارزیابی کنید.
- نقاط بهبود در محصول را برای نسخه‌های بعد پیشنهاد کنید.
- توصیه‌های حاصل از بازخورد کاربران را اجرا کنید.
- برای اندازه گیری اثربخشی تغییرات، سایت را دوباره تست کنید.
تیم تستادی، آماده انجام یک تست کاربردپذیری حرفه ای برای شماست.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
منتظر باشید...
