یکی از چالشهای اصلی در طراحی محصولات دیجیتال، اطمینان از کیفیت تجربه کاربری است. تست کاربردپذیری به عنوان یک ابزار قدرتمند برای ارزیابی تجربه کاربری، نقش مهمی ایفا میکند. اما یکی از پرسشهای مهمی که در این زمینه مطرح میشود، این است که چه تعداد کاربر برای تست کاربردپذیری کافی است؟ آیا عدد پنج که به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد، همیشه پاسخگوی نیازهای ماست؟ در این مقاله، به بررسی این چالش و ارائه راهکارهایی برای انتخاب تعداد مناسب کاربران خواهیم پرداخت.
دلایل انتخاب پنج کاربر برای تست کاربردپذیری
– قانون 85 درصد: این قانون بیان میکند که با تست کردن 5 کاربر، میتوانیم حدود 85 درصد از مشکلات عمده یک محصول را شناسایی کنیم. این عدد از تحقیقات گسترده در حوزه روانشناسی شناختی و طراحی تعاملی به دست آمده است.
– بازدهی کاهشیابنده: پس از تست کردن 5 کاربر، با اضافه کردن هر کاربر جدید، تعداد مشکلات جدیدی که شناسایی میشوند به طور قابل توجهی کاهش مییابد. به عبارت دیگر، ارزش افزوده هر کاربر جدید به تدریج کمتر میشود.
– هزینه و زمان: انجام تست با تعداد زیادی کاربر میتواند بسیار پرهزینه و زمانبر باشد. بنابراین، پیدا کردن تعادلی بین هزینه و فایده بسیار مهم است.
آیا همیشه پنج کاربر برای تست کاربردپذیری کافی است؟
علیرغم اینکه انتخاب پنج کاربر در اکثر موارد یک عدد استاندارد است ولی این یک حکم نیست! به دلایل مختلف تعداد کاربران میتواند بیشتر باشد از جمله:
1- پیچیدگی محصول: برای محصولات بسیار پیچیده یا با ویژگیهای خاص، ممکن است به تعداد بیشتری کاربر نیاز باشد تا همه مشکلات شناسایی شوند.
2- اهداف تست: اگر هدف تست، شناسایی مشکلات بسیار جزئی یا ارزیابی عملکرد محصول در شرایط خاص باشد، ممکن است به تعداد بیشتری کاربر نیاز باشد.
3- بودجه و زمان: در برخی موارد، ممکن است بودجه و زمان کافی برای تست با 5 کاربر وجود نداشته باشد. در این صورت، میتوان با تعداد کمتری کاربر شروع کرد و در مراحل بعدی تست را تکرار کرد.

عوامل موثر بر تعداد کاربران در تست کاربردپذیری
– نوع محصول: محصولات مصرفی، نرمافزارهای سازمانی، وبسایتها و … هر کدام نیاز به تعداد متفاوتی کاربر دارند.
– مرحله توسعه: در مراحل اولیه توسعه، ممکن است به تعداد کمتری کاربر نیاز باشد تا مشکلات اصلی شناسایی شوند.
– منابع موجود: بودجه، زمان و دسترسی به کاربران از عوامل مهم در تعیین تعداد کاربران هستند.
توصیههای مهم
برای انجام یک تست کاربردپذیری کارآ و موثر این نکات مهم را در نظر داشته باشید:
تستهای مکرر: به جای انجام یک تست بزرگ با تعداد زیادی کاربر، بهتر است تستهای کوچک و مکرر انجام دهید.
تجزیه و تحلیل دادهها: دادههای حاصل از تست را به دقت تجزیه و تحلیل کنید تا بتوانید مشکلات اصلی را شناسایی کرده و اولویتبندی کنید.
تست با کاربران مختلف: سعی کنید با کاربرانی با ویژگیهای مختلف (سن، جنسیت، سطح تحصیلات و …) تست انجام دهید تا بتوانید مشکلات بیشتری را شناسایی کنید. انتخاب پرسونای مناسب در تست کاربردپذیری بسیار مهم است.
در حالی که عدد پنج به عنوان یک نقطه شروع خوب برای تست کاربردپذیری در نظر گرفته میشود، اما یک قانون سخت و سریع نیست. مهمترین نکته این است که با توجه به اهداف تست، نوع محصول و منابع موجود، تعداد مناسب کاربر را انتخاب کنید.